วิราคะตรงข้ามกับคำว่าราคะ ราคะแปลว่าย้อม ติด เหมือนอย่างสีย้อมผ้า
และเมื่อย้อมแล้วติดผ้า
สมเด็จพระญานสังวร สมเด็จพระสังฆราช ท่านกล่าวว่า
การติดเรียกว่าราคะ อารมณ์ที่รักใคร่ ปรารถนา พอใจทั้งหลาย
อันไดเแก่ลาภ ยศ สรรเสริญ สุจ สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเครื่องย้อมใจ
และเมื่อเครื่องย้อมใจเหล่านี้เข้าไปทำการย้อมใจ ใจก็ติดสี ใจที่ติดสี คือติดเครื่องย้อมใจ
อุปมาเรื่องสีของใจ ท่านจึงแสดงอุปมาเปรียบเทียบสีของใจไว้ต่างๆดังนี้
ผู้ที่มีใจเป็นสีดำ
ใจที่มีสีดำ เพราะติดเครื่องย้อมที่เป็นสีดำนั้นปรากฏเป็นใจที่มีลักษณะโหดร้าย
มีความโลภจัด มีความโกธรจัด มีความหลงจัด ปราศจากความรู้จักบาป บุญคุณโทษ
ประโยชน์มิใช่ประโยชน์ มีลักษณะที่เรียกว่าอันธพาล
คือเป็นตนเขลา เป็นตนโง่ เหมือนดั่งเป็นผู้บอด ดั่งนี้ก็เป็นผู้มีใจสีดำ
ผู้มีใจเป็นสีเขียว
ส่วนใจที่มีสีเขียวนั้น เป็นใจที่ดีขึ้นมาหน่อยหนึ่งคือรู้จักที่ถูกที่ผิด
รู้จักให้ความยุติธรรม มีการพิจารณาปฏิบัติตามผิดตามถูก
ผู้ที่มีใจสีแดง
ใจที่มีสีแดงก็เป็นใจที่ดีขึ้นมาอีกระดับหนึ่ง
รู้จักมุ่งหาการกระทำความดี อันเป็นบุญเป็นกุศลต่างๆขึ้น
ผู้ที่มีใจเป็นสีเหลือง
ใจที่เป็นสีเลือง ก็เป็นใจที่ดีขึ้นมาอีก รู้จักที่จะประพฤติธรรมสูงขึ้น
ผู้ที่มีใจเป็นสีขาว
ใจที่มีสีขาวก็เป็นใจที่สูงขึ้นมาอีกมาก ใกล้จะถึงความบริสุทธ์อย่างยิ่ง
จนถึงขั้นรู้จักออกบวชเป็นฤาษี เป็นโยคี
ปฏิบัติธรรมอันเป็นนักบวชภายนอกพระพุทธศาสนา
หรือว่าเป็นภิกษุสามเณรในพระพุทธศาสนา
ผู้ที่มีใจเป็นสีขาวอย่างยิ่ง
บรรลุถึงตวามบริสุทธิ์อย่างยิ่ง
ส่วนใจที่มีสีขาวอย่างยิ่ง กล่าวอีกอย่างหนึ่งว่า
เป็นใจที่สำรอกสีออกได้โดยสิ้นเชิง เป็นใจที่บริสุทธิ์อย่างยิ่ง
ไม่มีสี ได้แก่ผู้บรรลุถึงความบริสุทธิ์อย่างยิ่ง
คือพระพุทธเจ้าและอรหัตสาวกทั้งหลาย
หากเราเกิดมาเป็นมนุษย์ ยังติดเครื่องย้อม คือติดในราคะ ย่อมทำให้ใจมีสี ตามที่ท่านอุปมา ดังนั้นแล้วท่านจึงสอนให้ฝึกใจ ทำใจให้สงบ อย่าติดในเครื่องย้อมต่างๆ กัน ให้เราฝึกใจอย่าติดในเครื่องย้อมด้วยการปฏิบัติธรรม การถือศึล สมาธิ ฝึกสติ รวมทั้งการให้ทาน ทำได้ดังนี้แล้วใจจะสงบ
www.ranongtour.com
www,jansomranong.com
http://blog2505.blogspot.com/#